داستان پشت استکان‌های چای
شروع یک روز رو تصور کنید. نور خورشید آسمون رو روشن کرده. صدای آواز گنجشکا به گوشمون می‌رسه. چشم باز می‌کنیم و شروع یک صبح زیبای دیگه.
با آب خنک، ته مونده خواب صبگاهی رو از صورتمون پاک می‌کنیم. با اشتیاق شروع روز جدید و کارای جدید، اما با شکم خالی و گرسنه به سمت آشپزخونه میریم.
جزء جدا نشدنی هر صبحانه ایرانی برای اغلبمون یعنی چای. پس کتری رو پُر آب می‌کنیم تا به جوش بیاد و سراغ قوری گل سرخیمون میریم که انتظار دوست صمیمیش یعنی چای خشک رو می‌کشه. در قوطی رو باز می‌کنیم و عطر دل انگیز چای خشک به مشاممون می‌خوره. یکی دو قاشق از اون رو داخل قوری گل سرخی می‌ریزیم و روش آب جوش و اگر سر کیف باشیم شایدم به قوریمون کمی هل یا دارچین اضافه بشه.
تمام خونه پُر از بوی چای می‌شه. اصلاً به نظرتون شروع یه صبح خیلی دل‌انگیز، بدون چای ممکنه؟
تا به حال به این فکر کردید این نوشیدنی از کجا اومده، چطور اومده و...
چای دومین نوشیدنی پُر مصرف دنیاست و طبیعیه رتبه اولم مال آب مایع حیات، باشه.
جالبه بدونیم قبل از این که چای تو ایران کِشت بشه اون رو از کشورای دیگه وارد می‌کردن.
درباره این که چای چطور به وجود اومده افسانه‌هایی هست. مثل این که می‌گن یه برگ چای خیلی اتفاقی داخل فنجون آب جوشی که همراه امپراطور چینی بوده می‌افته و امپراطور بعد این که اون برگ رنگ داد طعمش رو می‌چشه و خوشش می‌یاد.
یه افسانه دیگه هم هست که می‌گه، چای از هند می‌یاد و شاهزاده‌ای قسم می‌خوره که 9 سال نخوابه و وقتش رو به مُراقبه بگذرونه ولی پِلکش سنگین می‌شه و خوابش می‌بره و عصبانی می‌شه و پِلکش رو می‌بره و به زمین می‌ندازه. روی زمین اون جایی که پلکش افتاده، چای رشد می‌کنه و می‌گن چای هدیه از طرف خدایان به اهل مراقبه‌ست و جالبه که چای خواب‌آلودگی رو از بین می‌بره. پس به قطع نمی‌شه گفت چای از کجا اومده ولی هر چی که هست مرتبط به چین، هند یا تبت می‌شه. این نوشیدنی از چین کم‌کم به ژاپن می‌رسه و بعد به هلند و انگلیس و ایران.
اما این که چطور و از کجا و چه تاریخی چای تو ایران کشت می‌شه داستان خودش رو داره.
شروع کشت چای تو ایران حاصل عشق و تمامیت فردیه که بخش بزرگی از زندگیش رو برای این کار گذاشته.
یه یادداشت از این فرد هست که در شروع این عشق نوشته:
می‌روم به دنبال چای. انشالله کسان دیگری هم در فکر رفع احتیاج سایر کالاها باشند. علی‌التحقیق مبلغ ده کرور تومان برای خرید چای هر ساله از ایران خارج می‌شود. اگر همین مبلغ در مملکت بماند، شاید جلوگیری از پریشانی و فقر و فاقه مملکت بکند.
و در پایان این عشق اومده:
به قبرم سنگی از مرمر سیاه بی‌سقف و حفاظ در میان بوته‌های چای بگذارید.
این فرد بزرگ نامش، محمد میرزا کاشف السلطنه، مشهور به چایکار هست.
این فرد سمت‌های حکومتی و نقش‌های سیاسی زیادی داشته ولی انگار حول و حوش دهه سوم زندگیش، پی به عشقش به چای برده و تو هند به مطالعه و تحصیل و کشف و تجربه کاشت چای پرداخته و بذر و هزاران بوته چای رو با مشکلات زیاد با خودش به ایران اورده و تمام تلاشش رو برای پرورش چای کرده. واضحه که این فرد دشمنانی هم داشته. مرگش هم مشکوکه. در ظاهر تو تصادف و بر اثر پرت شدن ماشینش تو دره، درگذشته. ولی داستان‌های دیگه‌ای هست که می‌گه قبل پرت شدن ماشینش به دره یه گلوله به شقیقش شلیک کردن. واقعیت مرگش هر چی که بود، وزن کارهایی که انجام داد بعد رفتنش، این قدر بود که چای جای قهوه رو گرفت و لاهیجان به قطب کشت چای ایران تبدیل شد.
تو زمان حال چای به شکلای مختلفی موجوده که پر‌مصرف‌ترینشون چای سیاه، چای سبز و چای کیسه‌ایه.
چای کیسه‌ای پرمصرف‌ترین در جهانه چون زمان کمی برای آماده شدن نیاز داره و افراد پرمشغله زیادن.
چای کیسه‌ای شامل یک کیسه از جنس کاغذی خاص ونازکه که داخلش رو با چای پُر می‌کنن و پاکت رو می‌بندن ( به شیوه‌های مختلف مثل منگنه، بند یا حرارت) و داخل استکانِ آب جوش، قرار می‌دن تا رنگ بده و یک استکان چای نصیبشون بشه.
منبع مشخصی وجود نداره که بهمون بگه چای کیسه‌ای از کی وارد ایران شده ولی لازمه در رابطه با چای کیسه‌ای چند نکته رو بدونیم
اول این که چای کیسه‌ای می‌تونه خطرناک باشه اگر از جنس کاغذی باشه. به این علت که برای سفید کردن اون کاغذ، از ماده‌ای به اسم کُلُر یا ترکیبات کُلُر استفاده می‌شه که یه ماده سمیه.
نکته بعدی این هست که داخل چای کیسه‌ای، به احتمال زیاد از چای نامرغوب و رنگ استفاده می‌شه ( زمان دم کشیدن چای سیاهی که رنگ نشده حدود 20 دقیقه هست)
تو فرایند تولید کیسه‌های چای از یه ماده به اسم پُلیپُروبین استفاده می‌کنن که این ماده باعث می‌شه کیسه‌ها به حرارت مقاوم بشن و از طرفی هم باعث می‌شه که تجزیه نشن و این به محیط‌زیست آسیب می‌زنه.
تو فرآیند تولید چای کیسه‌ای معمولا هر کیسه چای، داخل یه بسته کاغذی یا نایلونی جدا قرار می‌گیره و علاوه بر اون کیسه‌های چای هم یک بار مصرف هستن و این یعنی زباله بیشتر و بیشتر و طبیعت سالم کم‌تر و کم‌تر.
برای هر چای 30 تا 40 گرم کاغذ استفاده می‌شه. این یک عدد وحشتناک برای افرادیه که به حفظ درخت‌ها و آب اهمیت می‌دن و به اکسیژن و هوای تازه و سالم برای تنفس نیاز دارن و از طرفی یعنی تولید کوه‌هایی از زباله.
راه حل‌های جالبی می‌شه داشت برای این که از بحران زیست‌محیطی جلوگیری کنیم، منابع آب رو بیشتر حفظ کنیم، کاغذ کم‌تری استفاده کنیم و زباله کم‌تری تولید کنیم و سلامت محصول مورد استفادمون رو تضمین کنیم.
- مثلا استفاده از کیسه‌های چای اکو یا سبز که دیگه یک بارمصرف نیستن
- یا نخریدن چای کیسه‌ای که بسته تک‌تکی دارن
- یه کم زودتر بیدار شدن و وقت گذاشتن برای دم کردن چای
- تشویق دیگران برای خریدهای سبز
- و هدیه دادن یک بسته چای اکو می‌تونه بسیار جذاب باشه و ...
اگر اینا رو خوندید حالا دیگه متوجه داستانای پشت چای هستید. کلی داستانای دیگه هست که ما نگفتیم و یا نمی‌دونیم تا بگیم.
مثل زحمت کشاورزای ایرانی روی زمینا، عشقایی که سر باغ چای شکل گرفته، زحمت زنا برای برداشت محصول چای و کلی چیزای دیگه...
الان دیگه ارزش چای رو می‌دونیم و می‌تونیم چای رو با لذت بیشتر بنوشیم.